Giá dầu tăng trở lại: Ngành nhựa Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức ngắn hạn

1. Giá dầu tăng trở lại: Hạt nhựa chịu áp lực đầu tiên

Trong quý II/2025, giá dầu thô Brent có thời điểm vượt ngưỡng 92 USD/thùng, tăng hơn 20% so với đầu năm. Nguyên nhân chủ yếu đến từ:

• Căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông

• OPEC+ cắt giảm sản lượng

• Nhu cầu tiêu thụ dầu tăng khi các nền kinh tế lớn bước vào giai đoạn hồi phục

Giá dầu tăng kéo theo giá hạt nhựa nguyên sinh – nguyên liệu đầu vào chủ lực của ngành nhựa – tăng theo. Đối với các doanh nghiệp sản xuất bao bì, nhựa gia dụng và nhựa công nghiệp, chi phí nguyên vật liệu thường chiếm 50–70% cơ cấu giá thành, do đó sự biến động này tạo sức ép trực tiếp lên biên lợi nhuận.

2. Biên lợi nhuận doanh nghiệp ngành nhựa sụt giảm

Trong ngắn hạn, doanh nghiệp ngành nhựa gặp khó khi phải lựa chọn giữa:

• Tăng giá bán sản phẩm đầu ra – nhưng điều này dễ khiến mất thị phần, đặc biệt trong mảng xuất khẩu vốn rất nhạy cảm với giá.

• Chấp nhận giảm lợi nhuận để giữ khách hàng – giải pháp phổ biến nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tài chính.

Các doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ, sử dụng nhiều hạt nhựa nhập khẩu, sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề hơn so với những đơn vị đã có chuỗi cung ứng ổn định hoặc tự chủ một phần nguyên liệu.

Ví dụ:

• Duy Tân – sau khi về tay SCGP, phần lớn hạt nhựa được nhập từ Thái Lan, chịu tác động từ giá dầu thế giới.

• Nhựa Bình Minh hay Nhựa Tiền Phong – do hoạt động trong mảng xây dựng hạ tầng, việc tăng giá đầu vào khó được chuyển sang cho khách hàng trong ngắn hạn.

3. Doanh nghiệp nhựa xuất khẩu đối mặt với cạnh tranh từ Trung Quốc, Ấn Độ

Một ảnh hưởng gián tiếp khác đến từ việc các nhà sản xuất nhựa tại Trung Quốc và Ấn Độ đang nhận được ưu đãi thuế năng lượng, giúp giá sản phẩm thấp hơn so với Việt Nam, dù cùng chịu chung mặt bằng giá dầu.

Trong khi đó, doanh nghiệp Việt vừa phải nhập khẩu nguyên liệu giá cao, vừa đối mặt với các rào cản kỹ thuật mới từ EU, Mỹ (liên quan đến carbon footprint, tỷ lệ nhựa tái chế) khiến năng lực cạnh tranh càng bị suy yếu trong ngắn hạn.

4. Một số hướng ứng phó và cơ hội chuyển mình

Tuy vậy, trong thách thức luôn tồn tại cơ hội. Các doanh nghiệp lớn trong ngành đang có những bước đi cụ thể để đối phó:

• Đẩy mạnh sử dụng nhựa tái chế: Không chỉ giúp giảm chi phí đầu vào mà còn đáp ứng yêu cầu xanh hóa sản phẩm từ thị trường quốc tế.
  → Ví dụ: SCGP tại Việt Nam đang mở rộng mảng nhựa tái chế hậu tiêu dùng.

• Tăng cường dự trữ nguyên liệu khi giá còn thấp: Một số doanh nghiệp có khả năng tài chính đã nhập khẩu hạt nhựa với số lượng lớn trong giai đoạn giá dầu thấp quý IV/2024.

• Tìm kiếm nhà cung ứng mới tại Trung Đông hoặc nội địa hóa chuỗi cung ứng.

• Đầu tư vào công nghệ sản xuất tiết kiệm năng lượng, tối ưu hóa vận hành.

5. Dự báo ngắn hạn: Tăng trưởng chậm lại, lợi nhuận thắt chặt

Trong quý III–IV/2025, ngành nhựa được dự báo sẽ tiếp tục đối mặt với:

• Tăng trưởng doanh thu chững lại, đặc biệt là với các sản phẩm không thiết yếu.

• Biên lợi nhuận giảm từ 10–20% tùy từng phân khúc.

• Các doanh nghiệp niêm yết có thể công bố báo cáo tài chính kém tích cực, kéo theo ảnh hưởng tới giá cổ phiếu nhóm ngành nhựa trên sàn HOSE và HNX.

6. Kết luận: Giá dầu tăng – phép thử cho chiến lược dài hạn của ngành nhựa

Sự biến động của giá dầu trong năm 2025 là một phép thử lớn cho chiến lược quản trị nguyên liệu và khả năng thích nghi của doanh nghiệp nhựa Việt. Trong ngắn hạn, ngành sẽ khó tránh khỏi giai đoạn chậm lại, nhưng về dài hạn, đây là cơ hội để tái cấu trúc mô hình sản xuất, nâng cấp công nghệ và tìm kiếm lợi thế cạnh tranh mới.